10 maart 2023
Zonnepanelen zijn sinds een paar decennia in opkomst, en de eerste lichting is al klaar om te worden afgedankt. Vandaar dat Sungevity en WEEE Nederland het startschot hebben gegeven voor een online platform, genaamd ZonNext, om zoveel mogelijk van die oude zonnepanelen geschikt te maken voor hergebruik.
Vorig jaar lag het aantal afgedankte panelen nog slechts op 124 ton, maar de verwachting is dat deze hoeveelheid in de komende jaren rap gaat groeien. Oude zonnepanelen uit Nederland belanden nu nog in België waar het glas of kunststof met zonnecellen wordt gesmolten of verbrand, en het residu in beton wordt gestopt.
CO2 compenseren
ZonNext gaat afgedankte zonnepanelen een tweede leven geven, na een TÜV-gecertificeerde keuring. Dit nieuwe online platform brengt vraag en aanbod van tweedehands panelen samen.
Momenteel komt nog ongeveer 80 procent van de zonnepanelen die op Nederlandse daken liggen uit China, per olietanker. Het duurt gemiddeld circa vijf jaar voordat de hele CO2-uitstoot van productie en vervoer is gecompenseerd met de schone stroom die een paneel opwekt.
Daarnaast wordt China ook beticht ervan de Oeigoeren, een moslim minderheid uit het oosten van dit land, als dwangarbeiders te gebruiken voor de productie van polysilicium – een grondstof voor de zonnecellen die in de panelen zitten.
Om al deze redenen is het dus beter om zonnepanelen zo lang mogelijk te gebruiken, en liefst ook in eigen land te produceren. Naar schatting is zo’n 20 procent van alle afgedankte zonnepanelen geschikt voor hergebruik, aldus Sungevity, dat apparatuur voor zonne-energie levert.
Gratis zonnepanelen
Doel van het nieuwe online platform is om de levensduur van zonnepanelen te verlengen en er zo elke watt uit te halen die er nog in zit. Hiertoe werkt ZonNext onder andere samen met HVC, Urgenda, WEEE Nederland en Stichting Schooldakrevolutie.
Door het gratis of voor een zacht prijsje aanbieden van tweedehands panelen, komt zonnestroom ook binnen het bereik van mensen of organisaties zonder budget, of een kleiner potje voor verduurzaming. ZonNext stelt gekwalificeerde installateurs beschikbaar om de panelen weer te installeren.
Aanbod ZonNext
Momenteel biedt ZonNext ongeveer 1.300 zonnepanelen aan op haar platform, onder meer van Trina Solar, SunPower en LG Solar.
Je kunt hier ook een oproep doen voor zonnepanelen om jouw kantoor te verduurzamen. Ingenieursbureau Boot uit Veenendaal is bijvoorbeeld op zoek naar 50 tot 200 panelen om hun bedrijfspand te verduurzamen.
De gemeente Velsen geeft aan dat zij graag nog meer zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis in IJmuiden willen plaatsen.
Ook Stichting Exodus, die ex-gedetineerden ondersteunt, wil graag hun gebouw verduurzamen met zonnepanelen. Net als de The Creative Factory, dat zich richt op het stimuleren van de muzikale cultuur in de Zaanstreek.
Nederlandse productie
Momenteel werkt TNO aan de ontwikkeling van een volledig circulair zonnepaneel samen met drie Nederlandse bedrijven: Exasun, DSM Advanced solar solutions en Mat-Tech.
Doel is om de panelen zo te ontwerpen dat ze gemakkelijk uit elkaar zijn te halen als hun levenseinde is bereikt. Dan is het mogelijk om hoogwaardig silicium en glas te oogsten waar weer nieuwe zonnepanelen van zijn te maken. Dit heet: Design for Recycling, ofwel D4R.
Op deze manier kun je waardevolle grondstoffen opnieuw gebruiken, zonder dat je weer een schop in de aarde moet steken om ze daar uit te halen. Of ze moet inkopen bij landen die het niet zo nauw nemen met arbeidsomstandigheden van werkers of zelfs dwangarbeid inzetten.
Verder scheelt het in vervoer, en dus de CO2-uitstoot die ook daarmee gepaard gaat. En productie in Nederland zorgt voor werkgelegenheid.
Maar het belangrijkste blijft om zo zuinig mogelijk met energie om te gaan. Hoe minder energie je verbruikt, hoe minder zonnepanelen en windmolens er überhaupt nodig zijn om al die energie op te wekken.
